Podatek od pogrzebu? Czy trzeba go odprowadzać?

Jak stwierdziła dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi - pochówek służy pojedynczym wiernym, nie dla wspólnoty, dlatego nie może być zwolniony z podatku od towarów i usług.

Większa część usług świadczonych przez Kościół katolicki i inne związki wyznaniowe na rzecz swoich wiernych nie podlega podatkowi od towarów i usług. Ustawy z 2011 roku przewidują, że wolne od tej daniny są realizowane przez Kościoły usługi, o których mowa w szczególnych przepisach, oraz ściśle z nimi związana dostawa towarów. Warunek konieczny do spełnienia to to, aby były one wykonywane w interesie zbiorowym swoich członków, a także na ich rzecz w zamian za składki, których wysokość wynika z przepisów statutowych.

Dodatkowo ani Kościoły, ani związki wyznaniowe nie mogą być nastawione na osiąganie zysków, a zwolnienie nie może spowodować naruszenia warunków konkurencji.

Nie jest to jednak jednoznaczne z tym, że fiskus pozwala na zastosowanie takiego przywileju dla wszystkich usług.

Usługi cmentarne

W interpretacji z 29 lipca 2013 r. (nr IPTPP1/443-48/11-6/13/S/MH) łódzka izba skarbowa potwierdziła, że kościelnym osobom prawnym wcale nie jest łatwo skorzystać z opisanej preferencji podatkowej. Łódzka kuria zapytała ją, czy usługi zarządzania cmentarzem wyznaniowym (w tym odprawianie liturgii pogrzebowej) są wolne od VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 31 ustawy.

Zdaniem kurii tak właśnie jest, gdyż jest ona właściwą strukturą Kościoła katolickiego, który korzysta z autonomii zgodnie z konkordatem między Polską a Watykanem (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 51, poz. 318) i prowadzi odpłatną działalność statutową zgodną z prawem kanonicznym. Ponadto świadczy te usługi w interesie zbiorowym swoich członków, nie działa dla zysku, jej działalność nie pogarsza konkurencji w branży, a ofiary pobierane od wiernych mają taki sam charakter jak składki, o których mówi przepis.

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi był odmiennego zdania. Według niego usługi pogrzebowe świadczone przez kurię nie mogą być zwolnione z VAT na podstawie tego przepisu, gdyż służą pojedynczym wiernym, a nie zbiorowości, są też świadczone za ofiary, które nie mają charakteru przymusowej składki, a poza tym takie zwolnienie pogarszałoby warunki konkurencji.

Resort wstrzemięźliwy

Ministerstwo Finansów na temat opodatkowania usług kościelnych wypowiada się dość lakonicznie. Już w 2011 r. pytała o to posłanka SLD w interpelacji nr 21285. Wskazała wtedy, że parafie, które nie są przedsiębiorcami, mogą korzystać ze zwolnienia od daniny za usługi pogrzebowe, a te prowadzące działalność gospodarczą płacą ją według stawki 8 proc. Wiceminister finansów Maciej Grabowski odpowiedział jej wówczas, że obowiązek płacenia podatku przy świadczeniu usług pogrzebowych nie zależy od statusu podmiotu, a kościelne osoby prawne mogą skorzystać ze zwolnienia w art. 43 ust. 1 pkt 31 lit. a ustawy o VAT, jeśli spełnią wskazane tam warunki.

Oznacza to, że nie wszystkie usługi Kościołów i związków wyznaniowych są zwolnione z VAT, ale tylko te świadczone ogółowi wiernych w miejscach przeznaczonych do praktyk religijnych. Zapytane teraz przez DGP ministerstwo potwierdziło, że warunki we wspomnianym przepisie obowiązują łącznie. Niespełnienie chociażby jednego z nich wyklucza możliwość skorzystania ze zwolnienia podatkowego. Resort przypomniał też, że kościelne osoby prawne nie płacą daniny, jeśli wartość dokonywanej przez nie rocznej sprzedaży nie przekracza limitu 150 tys. zł.

Ministerstwo nie wypowiedziało się precyzyjnie na temat VAT-u za pogrzeby czy śluby, podkreślając, że mogą tu wystąpić różne stany faktyczne i każdy z nich może być inaczej oceniony w interpretacjach indywidualnych.