Ile będziesz musiał czekać na pogrzeb?

Tylko nieliczny Torajanin będzie miał to szczęście, być pochowany w czasie krótszym niż po roku od śmierci. Tylko ten bardzo bogaty, na którego pogrzebie będzie zarżniętych ponad 30, a czasem nawet ponad 100 wołów. Do tego przyjdzie mnóstwo gości, którzy przyniosą nawet kilkaset świń, cała impreza potrwa tydzień a na jej końcu nieboszczyk zostanie pochowany w jamie wykutej w litej skale na wysokości ponad 10 metrów.

Pół roku, tyle zajmują formalności pochówkowe w Tana Toraja, znajdującej się w tropiku krainie, która słynie z wystawnych ceremonii pogrzebowych. A co jeśli ktoś nie ma pieniędzy i musi najpierw na pogrzeb uzbierać?

Do czasu pogrzebu zmarły pozostaje razem z rodziną w tym samym domu. Opóźniając pogrzeb najbliżsi zbierają na wydatki związane z pochówkiem nawet kilka lat. W tym czasie ich dzieci nie pójdą do szkoły, oni nie wyremontują domu i nie kupią pralki. Bo wszystko to ma mniejszy priorytet niż godny pogrzeb.

A jaki pogrzeb jest godny rodziny, która ma w domu klepisko zamiast posadzki, na obiad je ryż z marchwią, a dzieci mieszkają u dziadków, bo rodziców nie stać na płacenie codziennie za autobus szkolny? Pogrzeb na 7 wołów po 1000$ każdy, karmienie i nocowanie 100 osób przez 3 dni.

Nic dziwnego, że młodzież buntuje się przeciwko tradycji skoro sam udział w pogrzebie kogoś z dalekiej rodziny kosztuje (biorąc pod uwagę konieczność przyniesienia świni) tyle co roczne czesne w liceum. Tradycji jednak póki co niewiele zagraża, biorąc pod uwagę fakt, że w trakcie Bożego Narodzenia 2012 odbył się pogrzeb na 120 bawołów i 3 bawoły albinosy. Nikt tu bowiem nie ocenia wielkości pogrzebu po liczbie gości. I tak nie są w stanie zjeść wszystkiego, co zostało ofiarowane.

Trzeba przyznać, że kultura Toraja jest z tego powodu fascynująca, a niezwykły priorytet jaki nadaje momentowi przejścia do świata zmarłych jest nie do wyobrażenia.

Na czym polegają przygotowania do pogrzebu Toraja?

1. Liczymy woły

Zaraz po śmierci kogoś bliskiego z rodziny, zbierają się najbliżsi (dzieci i rodzeństwo zmarłego) i ustalają ile jaki pogrzeb chcą urządzić i ile wołów mogą zaoferować. W Tana Toraja podobnie jak w innych częściach Indonezji, nie ma demokracji i każdy daje wg możliwości. Oczekuje się więc, że członek rodziny pracujący w urzędzie oferuje więcej niż ten, który uprawia ryż.

2. Rejestracja pogrzebu

Po wewnętrznej dyskusji rodzina udaje się do szefa wioski (w Toraja ciągle funkcjonuje system klasowy) w celu konsultacji warunków pogrzebu i rejestracji uroczystości. Ostatnio była wielka afera w Toraja, kiedy to rodzina sprzeciwiła się decyzji szefa wioski i wbrew swojemu statusowi społecznemu chciała zaoferować więcej bawołów. W efekcie pogrzeb się odbył, ale nikt nie tknął mięsa z zabitych zwierząt.

3. Budowa domów tymczasowych

Pogrzeb nie może odbyć się we wiosce. Musi do tego celu powstać osada tymczasowa. Budowę domów tymczasowych zleca szef wioski i wyznacza (zwołuje) robotników. Robotnicy, najczęściej mieszkańcy wsi, nie dostają za swoją pracę wynagrodzenia (działają solidarnie), ale rodzina musi ich żywić, poić i dawać papierosy przez cały czas trwania budowy. W zależności od wielkości pogrzebu może to być od 1 do 3 miesięcy. Może warto dodać, że cała osada zostaje rozebrana po pogrzebie, gdyż jest "jednorazowa".

4. Wyznaczenie terminu pogrzebu

Szef wioski prowadzi grafik, w którym rozpisuje pogrzeby odbywające się we wsi – nie mogą być dwa pogrzeby w tej samej wsi jednocześnie, nie mówiąc już o grzebaniu ludzi w tym przy okazji tych samych ceremonii. Wyjątkiem są pogrzeby rodzeństwa lub rodziców z dziećmi. O pogrzebie powiadamiane jest także wojsko i policja.

5. Pogrzeb

Finałem przygotowań jest pogrzeb, którego długość trwania uzależniona jest od zamożności rodziny. Małe pogrzeby, w których zabijane są 1-3 woły trwają zwykle 2 dni (jeden dzień na przyjęcie gości, ubój zwierząt i ucztę, a drugi na pochówek). Większe pogrzeby (5-10 wołów) trwają 3 dni (1 dzień przyjmowanie gości, drugi uczta, trzeci pochówek). Pogrzeby najzamożniejszych rodzin mogą trwać nawet 7-9 dni. W tym czasie rodzina i goście mieszkają w domach tymczasowych.

Opracowano w oparciu o materiały z wedrowni.ufale.pl